نیازی نیست که حتما یک شناگر مشتاق باشید که ضدآب بودن پروتز برای شما اهمیت داشته باشد. درواقع تمامی بیماران سوال می‌کنند که آیا پروتز بالای زانو ضد آب است یا خیر؟ دلیل این پرسش این است که حتی اگر به ورزش‌های آبی علاقه‌مند نباشید، باز هم به طرق مختلف با آب در ارتباط هستید.
هفته‌ای چندین مرتبه به استحمام نیاز دارید. شاید دلتان بخواهد گاهی در ساحل قدم بزنید. در برخی از افراد حتی تعریق بیش از حد نیز وجود دارد که اگر پروتز ضدآب نباشد، شاید منجر به خرابی و ساییدگی پیش از موعد آن شود. بنابراین این سوال، پرسشی کاملا بجا‌ست که باید به آن پرداخته شود.
به طور کلی بیماران پس از نقص عضو، زندگی جدیدی را تجربه می‌کنند که باید در رابطه با آن آموزش ببیند و به تمامی جنبه‌های آن آگاهی داشته باشند.
آیا پروتز بالای زانو ضد آب وجود دارد؟
زندگی با نقص عضو به خودی خود، سختی‌های زیادی دارد و باید پذیرفت که پیشرفته‌ترین نوع پروتز نیز همانند پای طبیعی انسان نخواهد بود. نصب و جداسازی پروتز بالای زانو نسبت به نوعی که فقط برای زیر زانو استفاده می‌شود، دشوارتر است. به همین خاطر برای بسیاری از بیماران تصور اینکه باید در هر بار استحمام یا لذت بردن از فعالیت‌های آبی و سرگرم‌کننده، پروتز خود را دربیاورند بسیار عذاب‌آورد است.
با این حال حقیقت این است که دستگاه‌های پروتزی متوسط ضدآب نیستند. این جمله ناامیدکننده به نظر می‌رسد اما قطعا راه‌حل‌هایی نیز وجود دارد.
راه‌حل گرانقیمت
نداشتن دغدغه‌های مالی باعث می‌شود که بیماران به‌سرعت به سراغ راه‌حل گرانقیمت بروند. پروتزهایی ساخته می‌شوند که ضدآب هستند ولی قیمت بالاتری دارند. ستون‌ها و آداپتورهای این نوع پروتز، جهت جلوگیری از سایش و خوردگی با پوشش‌های محافظ پوشانده می‌شوند. به همین خاطر انواع ضدآب، از مقاومت بیشتری نیز برخوردار هستند.
راه‌حل ارزانقیمت
با وجود اینکه شرکت‌های بیمه‌ای با دریافت اسناد و مدارک، بخشی از هزینه‌های درمانی بیماران دارای نقص عضو را تقبل می‌کنند اما هنوز هم خرید پروتزهای ضدآب برای بسیاری از افراد، سخت است. با این حال راه‌حل‌های ارزانقیمتی وجود دارد که این دسته از اشخاص نیز قادر به استفاده از آن هستند.
روکش‌هایی وجود دارند که هم جنبه زیبایی دارند و هم اینکه پروتز بالای زانو معمولی را به پروتز ضدآب تبدیل می‌کند و بیماران را قادر می‌سازد که بدون نگرانی از آسیب‌دیدگی پروتز خود از ورزش‌های آبی لذت ببرند و هر بار برای دوش گرفتن مجبور به درآوردن آن نباشند.
راه‌حل مناسب ورزشکاران
اگر یک ورزشکار هستید؛ به شما پیشنهاد می‌کنیم که از پروتز ضدآب استفاده کنید. به این خاطر که هراندازه هم که این روکش‌ها در برابر آب مقاوم باشند باز هم انواعی که ضدآب مقاومت بیشتری دارند، برای استفاده طولانی مدت در آب مناسب‌تر به نظر می‌رسند. البته برخی از شناگران ترجیح می‌دهند که پای مصنوعی خود را در هنگام شنا جدا کنند. به این خاطر که وزن آن مانع از حرکت درست می‌شود و شناکردن بدون پروتز برای آن‌ها ساده‌تر است.
بنابراین اگر از آن دسته از افرادی هستید که بدون پروتز راحت‌تر شنا می‌کنید، برای شما مهم نیست که حتما ضدآب باشد. تنها کافی است که آن در کنار استخر دربیاورید و یک حوله روی آن بیندازید که خیس نشود. درباره شنا در دریا نیز بهتر است که پروتزها کاملا جدا شوند. این توصیه به دلیل وجود شن انجام می‌شود. به این خاطر که ورود شن به داخل پروتزها موجب سایش پا و پروتز می‌شود و حتی در صورت ضدآب بودن، موجب آسیب‌دیدگی اندام باقیمانده و پروتز بالای زانو ضد آب خواهدشد.
پروتز بالای زانو ضد آب چیست؟
هنگامی که شخصی کلیه بخش بالایی و پایین یک یا هردو پای خود را از دست می‌دهد، از پروتز بالای زانو استفاده می‌کند. پای انسان یک مفصل بسیار مهم به نام مفصل زانو دارد و پروتز پا برای آن باید به نحوی ساخته شود که قادر به شبیه‌سازی تمامی حرکات زانو باشد. در غیر این صورت شخص در انجام امور روزمره خود دچار مشکل خواهدشد. به همین خاطر در زانوها از ریزپردازنده استفاده می‌شود.
درصورت بروز مشکل در این قطعه، حرکت پروتز با نقص مواجه خواهد شد. بنابراین این قطعه معمولا ضدآب ساخته می‌شود. به صورتی که با خیس شدن و حتی غوطه‌ور شدن در آب نیز دچار اختلال نخواهند شد. این موضوع بسیاری از نگرانی‌های بیماران را هنگام استفاده از پروتز را برطرف می‌کند. البته همه مفصل‌های زانو دارای ریزپردازنده یا میکروپروسسور نیستند.
انواع فاقد ریزپردازنده را مکانیکی می‌گویند. در این دسته از پروتزهای بالای زانو برای کنترل پروتز شخص باید از اندام باقیمانده و تنه و لگن کمک بگیرد.
قسمت‌های اصلی پروتز بالای زانو
به غیر از مفصل زانو، این دسته از پروتزها بخش‌های دیگری به نام سوکت، لوله شین و کف و مچ پای مصنوعی نیز دارند. برای حفظ ایمنی بیشتر گاهی بخش بالایی توسط کمربند به کمر شخص متصل می‌شود. بخش سوکت قسمتی از پروتز است که اندام باقیمانده در داخل آن ثابت می‌شود. سوکت باید کاملا براساس اندازه عضو باقیمانده قالب‌گیری شود. این بخش از موادی همچون لمینت و ترموپلاستیک ساخته خواهدشد.
لوله شین نیز همانند دیگر اجزای این پروتز ضدآب است و از جنس فیبرکربن یا فلزات گرانبهایی همچون آلومینیوم یا تیتانیوم ساخته می‌شود؛ بنابراین وزن کمی نیز خواهد داشت. درواقع بخش بین سوکت و مفصل زانو لوله شین نام دارد. کف و مچ پا در پروتزها انواع مختلفی دارد که جهت انتخاب مناسب‌ترین گزینه باید از متخصص خود مشورت بگیرید.
باتوجه به اینکه این پروتزها ضدآب هستند، بیماران برای انجام امور روتینی همچون دوش گرفتن آن را از بدن خود جدا نمی‌کنند. با این حال حتما در روزهای ابتدایی استفاده از پروتز، هرچند ساعت یک مرتبه بهتر است پروتز را جدا و پوست قسمت زیر سوکت را بررسی کنید.
زیرا امکان دارد که پوست این قسمت دچار التهاب یا زخم شود. در صورت عدم رسیدگی به موقع به زخم‌های احتمالی، احتمال چرک کردن آن وجود دارد. این احتمال در بیمارانی که به دلیل دیابت دچار نقص عضو شده‌اند، بیشتر خواهد بود. دلیل آن هم نوروپاتی یا احساس بی‌حسی در اعصاب محیطی است. در این حالت شخص در قسمت زخم‌های موجود هیچگونه دردی را حس نمی‌کند.
سخن پایانی
تمام بیماران دچار نقص عضو، با مخاطرات زیادی روبه‌رو هستند. بنابراین پزشکان و مهندسان با طراحی پروتزهای جدید و مناسب سعی می‌کنند به‌نحوی بخشی از این مشکلات و نیازها را برطرف کنند. میلیون‌ها نفر در سراسر جهان به دلیل قطع عضو تحتانی خود نیاز به پروتز بالای زانو دارند. اکثر این افراد احتمالا به ورزش و سرگرمی‌های آبی علاقه‌مند هستند و تمامی افراد به استحمام مرتب نیاز دارند. بنابراین هنگام انتخاب پروتز یکی از پرتکرارترین پرسش‌ها این است که آیا پروتز بالای زانو ضد آب است یا خیر؟
درحقیقت پروتزهای ضدآب نیز وجود دارند که قیمت آن‌ها در مقایسه با انواع عادی گران تر است و شاید برای خیلی از افراد مقرون به صرفه نباشد. در این صورت استفاده از روکش‌های مناسب کمک می‌کند که پروتزهای معمولی به انواع ضدآب تبدیل شوند. البته شاید برخی از افراد ترجیح دهند که پروتز خود را در هنگام انجام ورزش‌های آبی دربیاورند.
پروتزهای ضدآب بالای زانو از بخش‌های مختلفی همچون مفصل زانو، لوله شین و مچ و کف پای مصنوعی ساخته می‌شوند. بخش مفصل زانو در برخی موارد دارای ریزپردازنده و در دسته‌ای نیز فاقد آن است و کاملا به شکل مکانیکی عمل می‌کند. در دوران شروع استفاده از پروتزهای ضدآب هر چند ساعت یک مرتبه، باید آن را باز و محل قرارگیری سوکت از لحاظ وجود هرگونه زخم یا حساسیت بررسی شود.
Source: www.georgiaprosthetics.com, www.ottobock.co.za
