در اعصار گذشته زمانی که فرد دچار آسیب و نقص عضو می شد یا به خاطر کهولت سن عضوی مانند پا کارآیی سابق را نداشت، افراد بسیاری از کارهای روزانه باز می مانند و مأیوس و نومید می شدند. بسیاری نیز به خاطر نقص عضو که امکان دارد بر اثر عوامل زیادی به وجود بیاید، دست به خودکشی می زدند.
امروزه با پیشرفت تکنولوژی و ورود به دنیای فناوری عرصه پزشکی نیز دچار تحولات بنیادی و اساسی شده است. پزشکان در حوزه ارتوپدی در گام نخست و با بررسی و شناخت نیاز بشر اقدام به ساخت دست و پای مصنوعی کرده اند که دارای قابلیت های فراوانی است. پروتز بالای زانو نمونه ای از مصنوعات ساخته بشر است. چه بسا فرد با این مصنوعات به کارهای عادی و روزانه خود می پردازد و با برداشتن محدودیت ها اعتماد به نفس از دست رفته خود را بازمی یابد.
این اندام های مصنوعی به فرد اجازه می دهد که کارهای معمول خود را در پیش بگیرد و حتی به رانندگی بپردازد. حال برای اینکه به مدت طولانی از پروتز خود استفاده کنید، باید درباره روش های مراقبت از آن نیز آگاهی کسب کنید.
چگونه از پروتز بالای زانو مراقبت کنیم؟
عوامل زیادی باعث قطع عضو بالای زانو می شود. عواملی نظیر دیابت، سانحه یا سرطان که منجر به آسیب شدید بالای پا شده است. اندام های مصنوعی مانند پروتز بالای زانو در چنین وضعیتی جایگزین اندام طبیعی می شود. البته در این خصوص مشاوره ای با بیمار صورت می گیرد که شرایط روحی آماده تری برای قطع عضو و استفاده از پروتز داشته باشد. بعد از آماده سازی و مشاوره با پزشک نگهداری و مراقبت از پروتز به وی آموزش داده می شود.
نگهداری از اندام های مصنوعی عمر آن را طولانی کرده و باعث صرفه جویی در هزینه شما می شود. باید بدانید که پاهای مفصلی باید به طور مرتب روغن کاری شوند. تراز شدن پروتز عامل بسیار مهمی در یکسان سازی و توازن پاهاست. حفره ای که در پروتز است، باید به طور مرتب با آب و صابون شسته شوند. اگر بیمار در چنین شرایطی دارای حساسیت پوستی بود، پدهای الکلی یا دستمال های مرطوب استفاده شود.
مشکلات فنی اندام های مصنوعی را با پزشک در میان بگذاریم
گاهی بیمار خود به تنهایی نمی تواند برخی از مشکلاتی که به دلیل استفاده مکرر در ساختار پروتز ایجاد شده است، حل کند. از آنجایی که در این زمینه اطلاعات و دانش کافی ندارد، امکان دارد با یک تنظیم اشتباه باعث شکستن پروتز بالای زانو شود یا از عمر آن بکاهد و باعث صدمات جدی تری برای شخص شود.
پس هر گاه احساس کردید که پروتز شما باید ترمیم شود، بدون فوت وقت با متخصص طب فیزیکی تماس بگیرید و مشکل را با او درمیان بگذارید.
در طول استفاده به طور مرتب پروتز خود را که قبل از خواب بیرون می آورید، بررسی کنید؛ چراکه امکان دارد بعضی از پیچ و مهره ها به خاطر مداومت در استفاده شل شود. قسمت هایی که دچار چنین مشکلی می شود، باید تعویض، تنظیم یا سفت شود.
بسیاری از تغییراتی که در پروتز بالای زانو اتفاق می افتد، باید با مشاوره با پزشکی حاذق و متخصص طب فیزیکی باشد.
وجود صداهای غیرمعمول زنگ هشداری است که به شما نشان دهد پروتز به درستی کار نمی کند. صداهایی نظیر جیرجیر کردن، خراشیدن یا کلیک کردن نشان دهنده مشکلی در پروتز شماست که باید با پزشک متخصص پروتز مطرح شود.
امکان دارد به مرور زمان پروتز دچار ساییدگی یا ترک شود. حتی یک ترک کوچک نیز ممکن است خطر آفرین باشد.
رعایت نکات بهداشتی در نگهداری از پروتز بالای زانو
در ساخت اندام های مصنوعی همچون پروتز آستری به کار رفته است که ژل مانند است. از آنجایی که این آستر در تماس مستقیم با اندام شما قرار دارد، باید آن را تمیز نگه دارید که دوام بیشتری برای شما داشته باشد. تمیز کردن آستر ژلی نیز بسیار ساده است. به این صورت که آستر را از پروتز جدا می کنید و قسمت ژل آستر را با صابون ضد باکتریایی و آب گرم شستشو می دهید. سپس آن را خشک می کنید.
پروتز بالای زانو جوراب مخصوصی دارد که به دهانه بیرونی پروتز غلاف می شود. اگر بیش از یک روز از جوراب استفاده شود، باعث فرسودگی آن خواهد شد. به همین دلیل سعی کنید جوراب داخل پروتز را هر روز بشویید. این کار باعث می شود که از تعریق در امان بماند.
سوکت هایی که در پروتزها تعبیه شده است، اگرچه تماس مستقیمی با اندام شما ندارد اما خوب است که آن را تمیز نگه دارید. این کار باعث می شود که اندام مصنوعی شما به درستی کار کند و دچار فرسایش نشود. برای تمیز کردن سوکت پروتز کافی است آن را با آب و صابون یا پدهای حاوی الکل به آرامی تمیز کنید.
زمانی که برای تمیز کردن پروتز خود اقدام می کنید، مراقب باشید حین تمیز کردن شکسته یا خراب نشود. این نکته را باید بدانید که اجزایی که در پروتز تعبیه شده است، امکان دارد هنگام شستشو با آب و مواد پاک کننده آسیب ببیند.
چطور بیمار از پروتز بالای زانو به درستی استفاده کند؟
کمتر پیش می آید که بیماری در بدو تولد دچار نقص عضو اینچنینی شده باشد. لذا بسیاری از افراد در ابتدای مسیر با طریقه استفاده از آن آشنایی ندارند. اندام های مصنوعی همچون پروتز بالای زانو برای سهولت در عملکرد و راحتی بیمار پدید آمده اند. حال برای اینکه به درستی از آن استفاده شود، به طور روزانه نیاز به تنظیماتی دارد که توازن برقرار شود.
بیمار هر روز صبح که پروتز را می پوشد، باید به این نکته توجه کند که آیا با اجزای دیگر متناسب است. در غیراینصورت این عدم راحتی باعث آسیب رسیدن به پروتز خواهد شد.
متخصص طب فیزیکی در این زمینه راهنمایی هایی لازم را به بیمار خواهد داد. تا زمانی که نحوه انجام این کار به شما نشان داده نشده است، سرخود هیچ تغییری را اعمال نکنید. بیشترین تنظیمات به بالشتک و فشرده کردن اندام ها ارتباط دارد.
گاهی نیز ممکن است که در ابتدای صبح به درستی پروتز را تنظیم کرده باشید، اما در طول روز به علت ایجاد تغییراتی در بدن تناسب ناخوشایندی داشته باشد. به عنوان مثال تعریق بدن و رطوبت ایجاد شده می تواند باعث تورم اندام شما و درنهایت تغییر در پروتز بالای زانو شود. بنابراین در طول روز این آمادگی را داشته باشید که با مشورت با پزشک متخصص پروتز تغییرات کوچکی را اعمال کنید.
درنهایت نیز اندام خود را که در تماس مستقیم با پروتز است، تمیز نگه دارید. چراکه پوست شما در معرض تعریق یا رطوبت قرار می گیرد.
سخن آخر
قطع عضو بالای زانو امکان دارد در سنین مختلفی اتفاق بیفتد. البته در این اتفاق عوامل مختلفی نظیر بیماری دیابت، سانحه یا نقص مادرزادی دخیل است. البته جز بیماری که منتهی به نقص عضو می شود، عوامل دیگر غیرقابل پیشگیری است. هنگامی که به دستور پزشک قطع عضو بالای زانو ضرورت می یابد، اندام های مصنوعی نظیر پروتز بالای زانو جایگزین می شود. در این مقال بر آن شدیم شما را با نحوه مراقبت و نگهداری از آن آشنا کنیم. همچنین نکاتی در رابطه با مسائل فنی و مراقبت های بهداشتی گفته شد که همگی باید با مشاوره و راهنمایی های پزشک متخصص طب فیزیکی انجام گیرد.
Source: www.wikihow.com
