اولین تجربه و احساس بعد از پوشیدن پروتز پنجه کربنی چگونه است؟

نقص عضو به هر دلیلی یکی از اتفاقات ناخوشایند و ناگوار در طول زندگی هر شخصی به شمار می رود. پس از این اتفاق وضعیت روحی و جسمی فرد در وضعیت بحرانی و حادی قرار می گیرد. پزشکان پس از قطع عضو پوشیدن پروتز پنجه کربنی را به بیماران پیشنهاد می کنند. نخستین استفاده از پروتز و همچنین عادت کردن به آن بسیار دشوار است و همیشه یک تیم توانبخشی حرفه ای در این خصوص به بیمار کمک می کنند و در کنار او هستند.

با این حال تجربه های جدید همیشه پر از ناشناخته های فراوانی برای فرد خواهند بود. درباره نخستین استفاده از پروتز نیز بیماران کنجکاو هستند که بدانند چه حسی را تجربه خواهند کرد؟ آیا با کمک این وسیله انجام امور روزمره برای آن ها آسان است یا اینکه به آن ها یادآوری می کند که غیرطبیعی هستند؟ این پرسش ها و هزاران سوال دیگر پیش از استفاده از پروتز در ذهن بیماران وجود دارد.

در این نوشته قرار است درباره این احساس و تجربه توضیحاتی داده شود که مطالعه آن موجب ایجاد آمادگی قبل از استفاده از پروتز پنجه کربنی خواهدشد.

پوشیدن پروتز پنجه کربنی برای نخستین بار چگونه خواهدبود؟

در ساخت پروتز پنجه کربنی از تکنولوژی جدیدی به نام فیبر کربن استفاده می شود. بهره گیری از فیبرکربن باعث می شود که پروتزهای ساخته شده با این تکنولوژی بسیار سبک تر از مدل های پیشین خود باشند. خاصیت دیگر پروتزهای پنجه کربنی، انعطاف پذیری و استحکام بالایی آن ها است؛ درنتیجه، انتظار می رود که بیمار در این پروتزها احساس راحتی کافی را تجربه کند.

عضلات پس از جراحی و آسیب دیدگی ناشی از آن طبیعتا ضعیف خواهند بود. کربن به کاررفته در پروتز موجب ذخیره انرژی در هنگام حرکت می شود و به آن خاصیت فنری می دهد. این قابلیت باعث می شود که عضلات ضعیف عملکرد بهتری از خود نشان دهند و بیمار برای تحرک انرژی کمتری مصرف کند. این توضیحات تعریفی برای پروتز پنجه کربنی هستند و برای آشنایی بیماران برای آگاهی نسبت به خصوصیات این نوع از پروتز لازم است.

با وجود تمامی مزایای این نوع پروتز نسبت به انواع قدیمی تر خود، باتوجه به اینکه این یک تجربه جدید و پرزحمت برای بیمار است، قطعا مخاطرات فراوانی خواهد داشت. این یک چالش فیزیکی، روانشناختی و حتی اجتماعی برای شخص محسوب می شود.

متداول ترین پاسخ بدن به چنین شرایطی افسردگی و دپرشن است. احساس دردی که منشاء آن اندام باقیمانده خواهد بود، افسردگی را تشدید می کند. افراد دچار نقص عضو تا مدت ها از مناسبات اجتماعی کناره گیری می کنند و همین عدم ایجاد روابط اجتماعی موثر برای آن ها بسیار مضر خواهد بود. تا چند هفته پس از نقص عضو، فرد به شدت عصبانی است و رابطه خود با همسر، فرزندان و دوستان و همکاران را کاملا قطع می کند. پس از مدتی نوبت به پوشیدن پروتز پنجه کربنی می رسد.

شوک و ناامیدی

این احساسات از نخستین پاسخ های متداول فرد پس از اولین استفاده از پروتز است؛ زیرا این امر اغلب یک یادآوری از واقعی و ماندگار در خصوص از‌دست‌دادن اندام است. طبق تحقیقات انجام شده در این خصوص، اکثر بیماران اذعان داشتند که هیچ یک از اعضای خانواده و دوستان قادر به درک احساس آن ها درباره از دست دادن بخشی از بدن و زندگی بدون آن نیستند.

در نگاه اول قطع عضو به معنی از دست دادن استقلال و کنترل زندگی و سربار زندگی دیگران بودن و نگرانی برای آینده است. برای برخی از افراد نیز این مسئله به معنی کنار گذاشتن فعالیت دلخواه خواهد بود. با این حال پس از نخستین استفاده و پوشیدن پروتز پنجه کربنی احساس دوگانه ای در فرد ایجاد می شود. به این خاطر که هم به آن وابسته می شوند و هم فعالیت های آنان محدودتر از زمان قطع عضو خواهد بود.

سوگ یا کنار آمدن

زمانی که بیماران هیچ درک درستی از معلولیت ندارند، کنار آمدن با آن بسیار دشوار است. در این شرایط روحی حتی با استفاده از پروتزهای باکیفیتی همچون پنجه کربنی نیز شخص احساس می کند که قادر به کنارآمدن با وضعیت موجود نیست. با این حال پس از گذشت مدتی شخص وارد مرحله سوگ می شود.

در این مرحله بیمار از دست دادن اندام خود را می پذیرد و با آن سازگار خواهدشد. در این مرحله برخی از مقایسات انگیزه بیماران را برای تحمل دشواری ها بیشتر می کند. به عنوان مثال اینکه اگر فردی با ۸۰ سال سن از پس این کار برآمده است، چرا من نتوانم؟ یا اینکه کسانی هستند که هر دو پای خود را در سانحه از دست داده اند؛ ولی من با کمک پروتز قادر به انجام فعالیت های خود هستم.

بازگشت به زندگی عادی

شروع استفاده از اندام مصنوعی یا پروتز یکی از جنبه های مهم به دست آوردن یک هویت ارزشمند جدید است. این تجربه همانند نخستین مرتبه تمرین مهارت های جدید است. مانند به دست آوردن مهارت در فعالیت های معمول همانند رانندگی با اتومبیل یا انجام یک کار جدید خواهد بود.

پروتزها در هویت افراد ادغام می شوند و به بخشی از زندگی آن ها مبدل خواهد شد. به این خاطر که بدون پوشیدن پروتز پنجه کربنی قادر به راه رفتن، رانندگی یا انجام امور روزمره نخواهند بود؛ بنابراین پروتزها بخشی از بدن افراد دچار نقص عضو می شود.

افراد عادی تصور می کنند که پروتزها جایگزین ناقصی برای اندام از دست رفته هستند. با این حال بیماران با کمک پروتز پنجه کربنی عملکرد قابل قبولی خواهند داشت. این عملکرد مناسب موجب احساس استقلال در افراد می شود و از اینکه با وجود این مشکل برای انجام امور خود به شخص دیگری وابسته نیستند، احساس غرور و عزت نفس خواهند داشت. در واقع پوشیدن پروتز به بیماران دچار نقص عضو امکان می دهد به زندگی عادی خود بازگردند و فعالیت موثری داشته باشند. البته نخستین تجربه ها در این خصوص همیشه چالش برانگیز و سخت است.

نخستین تجربه حضور در اجتماع پس از نقص عضو

پوشیدن پروتز پنجه کربنی موجب می شود که شخص حرکت طبیعی تری داشته باشد. به این خاطر که انعطاف پذیری بالایی دارد و امکان زمین خوردن شخص هنگام حرکت روی سطح ناهموار کمتر است. حرکت با این نوع پروتز انرژی کمتری از فرد می گیرد و بیمار خستگی کمتری احساس خواهدکرد. به همین خاطر قادر به پیاده روی در مسافت های طولانی تر است.

اکثر بیماران دچار نقص عضو از اینکه به آن ها در نگاه اول برچسب معلول بزنند، احساس ناخوشایندی دارند. با کمک پروتزهای باکیفیت آن ها قادر به حضور در اجتماع و برقراری ارتباط موثر با افراد هستند. این مسئله به بیماران کمک می کند که در نگاه اول با آن  ها همانند مردم عادی رفتار شود و قابلیت های آنان به عنوان یک انسان توانمند زیر نگاه ترحم برانگیز افراد قرار نگیرد.

سخن پایانی

زمانی که شخص به هر دلیلی دچار نقص عضو می شود، تجربه بسیار ناخوشایندی برای اوست و در ابتدا قطعا عصبانی و شوکه خواهد بود. احتمالا نخستین احساس او پس از پوشیدن پروتز پنجه کربنی نیز قطعا آمیخته با ترس، درد و خشم است. با کمک تیم توانبخشی و روانشناسان متبحر فرد وارد مرحله سوگ و پذیرش می شود. در این مرحله شخص شروع به کنارآمدن با وضعیت خود می کند.

نخستین احساس و تجربه فرد با بازگشت به زندگی عادی و حضور در اجتماع به‌وسیله پروتز پنجه کربنی توأم با استقلال و عزت نفس خواهدبود. به این خاطر که افراد در نگاه اول شخص را به عنوان یک فرد عادی می بینند و توانایی های او را در نظر می گیرند.

این پروتزها بسیار سبک هستند و به دلیل ذخیره کردن مناسب انرژی در هنگام تحرک، همانند فنر عمل می کنند و شخص احساس خستگی کمتری می کند. راه رفتن در مسافت های طولانی همانند افراد عادی و روی سطوح ناهموار بدون خطر سقوط و زمین خوردن نیز از دیگر مزایای پروتزهای پنجه کربنی است که موجب می شود بیماران سهولت بیشتری را در نخستین تجربه های خود احساس کنند.

Source: www.oandplabinc.com, www.georgiaprosthetics.com